Güneş, deniz dalga enerjisi ve jeotermal hariç tüm yenilenebilir enerji kaynaklarının ana kaynağını oluşturuyor. Ülkemizde de günlük hayatta ısınma ve elektrik üretimi göz önüne alındığında güneş enerjisinin doğrudan kullanımı önem kazanıyor.

Güneş, deniz dalga enerjisi ve jeotermal hariç tüm yenilenebilir enerji kaynaklarının ana kaynağı. Ülkemizde de günlük hayatta ısınma ve elektrik üretimi göz önüne alındığında güneş enerjisinin doğrudan kullanımı diğer alternatiflerden daha fazla. Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sıddık İçli, Türkiye'nin yıllık güneşlenme süresinin yaklaşık 2 bin 640 saat olmasına karşın bu potansiyelin ancak 1/200 binini kullanabildiğini belirtti.

Prof. Dr. Sıddık İçli, Türkiye'deki güneş enerjisi potansiyelinin mevcut enerji tüketiminin 10 bin katına denk geldiğine dikkat çekerek güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretiminde çok gerilerde olduğumuzu söyledi. Ülkemizde güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretimi amacıyla kullanılan güneş pillerinin kurulu gücünün 2 megavat olduğunu ifade eden İçli, "Piller daha çok iletişim baz istasyonları, aydınlatma sistemleri gibi elektrik şebekesinden bağımsız otonom sistemlerde kullanılıyor. Bu kurulu güçten elde edilen yıllık enerji miktarı, yıllık elektrik tüketiminin ancak yüzde 0.01 miktarına karşılık geliyor'' dedi. İçli, Almanya'da güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretimi amacıyla kullanılan sistemlerin kurulu gücünün yaklaşık 2 bin megavat, dünyada ise elektrik enerjisi üretimi için kurulan güneş pili güç sistemlerinin 10 bin megavat değerinde olduğunu anlattı.

En çok kolektör kullanıyoruz

Türkiye'de güneş enerjisinden en fazla düzlemsel kolektörlerle sıcak su elde etmekte yararlanıldığını belirten Prof. İçli, elektrik üretiminde güneşin kullanılmamasını eleştirdi. İçli, brüt elektrik enerjisi üretiminin yüzde 75.48'inin fosil kaynaklardan sağlandığını, hidroelektrik enerji santrallarından üretiminin de yüzde 24.48 civarında olduğunu, rüzgâr enerjisinin toplam üretimdeki payınınsa yüzde 0.03'te kaldığını belirterek doğrudan elektrik enerjisinin üretildiği güneş pillerinin hâlâ yaygınlık kazanmadığını dile getirdi. Türkiye'de yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına bakıldığında, hidroelektrik enerji kaynaklarından yararlanma oranının çok yüksek olduğunu, güneş enerjisinden de daha çok ısıtma amaçlı yararlanıldığını söyledi.

 

İçli, dünyadaki gelişmeler incelendiğinde, güneş pillerinin (fotovoltaik) elektrik enerjisi sektöründe yılda 40'ları aşan büyümeler gözlendiğini anlatarak şöyle devam etti:

" Her sene bu uygulamaya yönelik talepler artmaktadır. Almanya başlattığı yenilebilir enerji destekleriyle bu sektörde inanılmaz bir gelişme sağlamıştır. Japonya birçok üretim fabrikasıyla dünyanın ve kendi ülkesinin talebini karşılamaya çalışmaktadır. Son yıllarda, İspanya ve İtalya'da büyük bir hareketlilik başlamıştır. Yunanistan ve Güney Kıbrıs'ta yenilenebilir enerjiyi destekleyen yasalar çıkarılmış ve fotovoltaik güç sistemlerine de yönelik destekler başlatılmıştır. Diğer Avrupa Birliği üyesi ülkelerde de fotovoltaik güç sistemleriyle elektrik enerjisi üretimini destekleyici yasa değişiklikleri yapılmaktadır. Bu konuda AB ve Japonya kadar etkin olmasa da uygulama sayısı her geçen gün ABD'de de artmaktadır. Petrol vb. fosil yakıtlarının tükenmesi, çevreye verdikleri geri dönüşümü olmayan zararlar ve maliyetlerdeki artış, diğer yenilenebilir enerji kaynaklarında olduğu gibi güneş enerjisinin doğrudan ve dolaylı kullanımına olan ilgiyi de her geçen gün artırmaktadır. Güneş enerjisinin yeryüzüne yaygın olması gelecekte dünyanın siyasi karmaşasına da çözüm olabilecektir.''

Talep artışı arzda sorun yaratıyor

Prof. Dr. İçli elektrik enerjisi üretimini gerçekleştiren fotovoltaik pillere olan talebin artması ile ürün arzında çeşitli sorunlar yaşandığını belirterek sektörün durumunu da şöyle değerlendirdi:

"Günümüzde hâlâ ticari olarak kullanılan güneş pillerinin yüzde 89'unun kristal silisyum güneş pilleri oluşturuyor. Bu tip güneş pillerinin ana hammaddesi çeşitli işlemlerden geçirilmekte. Bu işlemlerinin yürütüldüğü fabrikalar yüksek maliyetlerle kuruluyor ve son 20 yıldır, Siemens prosesi adı verilen eski bir teknolojiyi kullanılıyor. Yüksek maliyetteki eski bir teknolojiye yatırımdan çekinilmesi, ilgili üretimin sınırlı miktarda gerçekleştirilmesine neden olmuştur. Bu da beraberinde maliyetlerin yükselmesini getirmiştir. Son yıllardaki talebin artması üretici firmaların daha planlı hareket etmesini sağlamıştır. İlgili firmalar hem mevcut kapasitelerini artırma hem de yeni üretim teknolojilerini geliştirme konusunda yoğun çalışmalar başlatmıştır. Özellikle, 2008 yılından sonra üretim kapasitelerinde ciddi artışlar ve yeni teknoloji ile daha ucuz üretimler gerçekleştirilebilecektir. Mevcut güneş pillerindeki verimlerin her geçen gün daha da artırıldığı göz önüne alınırsa, bu sektörün hızla gelişmekte olduğu anlaşılmaktadır. Ancak en önemlisi Türkiye'de güneş pilleri üretilmesinin başlatılarak maliyetlerinin düşürülmesi, ekonomimize ve çevre sorunlarımıza olumlu katkıları açısından önemlidir. Güneş ışınımından en fazla yararlanan ülkelerin başında gelen ülkemizde güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretiminin ciddi bir şekilde desteklenmemesine en temel etken maliyetlerin yüksekliği gösterilmektedir. Üretim kapasitelerinin artmasıyla ve de alternatif daha ucuz malzemelerin güneş pilleri üretiminde kullanılması ile maliyetler düşecektir.''